Bundesadler und Schriftzug: Bundesinstitut für Kultur und Geschichte der Deutschen im östlichen Europa Collage aus Bildern des Bundesinstituts, einer historischen Karte, der Jahrhunderthalle in Breslau/Wrocław, der Immanuel-Kant-Statue in Königsberg/Kaliningrad und den Schriftzügen der Carl von Ossietzky Universität Oldenburg und des Bundesinstituts
 Polnisch | English | Home | Drucken | Seite empfehlen | Kontakt | Sitemap | Impressum
Finden: (Volltextsuche)
BKGE » Weizackertracht » Barfod

Wznowienie tradycji strojów ludowych na Pomorzu

Jörn Barfod

Autor podejmuje temat "odnowy tradycji strojów ludowych" w okresie narodowego socjalizmu.

Zwraca uwagę na fakt, że wprawdzie inicjatywa wznowienia tradycji strojów ludowych wyszła od współpracowników centralnych narodowo-socjalistycznych jednostek organizacyjnych, jednak jej praktyczne urzeczywistnienie nastąpiło na szczeblu dużo niższym niż ten teoretyzujący, oficjalno-polityczny.
Pojęcie "odnowy tradycji strojów ludowych" jest projekcją uwarunkowań panujących w Austrii w latach 20-tych i 30-tych na rzeczywistość niemiecką po roku 1933, szczególnie od roku 1939. W wielu jednak przypadkach nie może być mowy o "odnawianiu", ponieważ nie egzystowało nic "starego", co mogłoby zostać odnowione. Wielokrotnie natomiast, w sposób samowolny, kreowano stroje ludowe, które z ich starymi formami i z ich terytorialnym rozpowszechnieniem nie miały nic wspólnego.

Ważną rolę przy wznowieniu tradycji strojów ludowych na Pomorzu odegrała Szkoła Młodzieży Wiejskiej w Lubczynie nad Jeziorem Dąbie, wzorująca się na osiągnięciach Wyższej Szkoły Rolniczej w Ustroniu Morskim. Jej współzałożycielką była pochodząca z Boleszewa Gertruda Daehling.
Lubczynianom udało się, w oparciu o starsze modele, stworzyć wzór pomorskiego stroju ludowego, który jednocześnie w swoich wariacjach dostosowany został do różnych okręgów terytorialnych.
Wszystkie stroje żeńskie kszałtowano na podstawie tego samego schematu, mianowicie tradycyjnego stoju gorsetowego.

Do pierwszej próby zcentralizowania prac nad rozwojemu tradycji strojów ludowych doszło dopiero w 1939 r., kiedy to przy Muzeum Sztuki Ludowej w Innsbruku powstał Ośrodek Niemieckiego Stroju Ludowego pod kierunkiem Gertrudy Pesendorfer. Na początku lat czterdziestych rozpoczął on pracę nad strojami pomorskimi. W sporządzonym tutaj w latach 1942-1944 katalogu starych pomorskich strojów regionalnych zamieszczono dziwnym trafem rysunek tradycyjnej sukienki z regionu pyrzyckiego, której powstanie datowano na rok 1934, a której model może być tylko wynikiem wczesnych prób kształtowania wzorów, również z roku 1934.

Podsumowując można stwierdzić, że podejmowane na Pomorzu w latach trzydziestych różnorodne jednostkowe próby wznowienia tradycji strojów ludowych miały tylko charakter lokalny i nigdy nie osiągnęły znaczenia ponadregionalnego. Centralizująco zorientowany Ośrodek Niemieckiego Stroju Ludowego rozpoczął swoją działalność tak późno, że w latach wojennych 1942-44 nie był już w stanie wywierać dalszego wpływu.

Do spisu treści

Copyright © 2004 by Bundesinstitut für Kultur und Geschichte der Deutschen im östlichen Europa (BKGE) and the author, all rights reserved. This work may be copied for non-profit educational use if proper credit is given to the author and BKGE.
For other permission, please contact bkge@uni-oldenburg.de

URL zur Zitation dieses Beitrages: https://www.bkge.de/12115.html

Stand: 23.05.2005
Weizackertracht Logo
Logo des Bundesinstituts für Kultur und Geschichte der Deutschen im östlichen Europa