 |
 |
|||
 |
 |  | Home
| Drucken
| Seite empfehlen | Kontakt | Sitemap | Impressum |
|||
|
|
BKGE
» Weizackertracht
» Hägele
Strój pyrzycki jako wizualna konstrukcja hegemonii kulturowejUlrich HägeleNa podstawie oryginalnych zdjęć, rycin i ilustracji autor podejmuje próbę wyjaśnienia pytania: w jakim stopniu ilustracje strojów ludowych przyczyniają się do hegemonicznego sposobu pojmowania kultury? Punktem wyjścia jego rozważań jest stwierdzenie, że strój ludowy jako gatunek kulturoznawczy rozpowszechniany jest przede wszystkim przy pomocy fotograficznych form ilustracyjnych. We współczesnej kulturze codziennej postrzegany jest jedynie jako obrazek, idea, obiekt wystawowy. W oparciu o aktualną fotografię pary w stroju pyrzyckim z publikacji "Ludowe stroje pomorskie" (1995) wskazuje na rzucające się w oczy podobieństwa poszczególnych motywów do tych z ilustracji pochodzących z przełomu XVIII i XIX wieku, które w wielkiej liczbie rzucono na rynek jako miedziorytowe karty kalendarzowe, a które już wtedy ukazywały parę w stereotypowej oprawie. Kiedy w drugiej połowie XIX wieku (w regionie pyrzyckim dopiero pod jego koniec) fotografia stała się głównym środkiem wizualnego przedstawiania stroju ludowego, fotografowano prawie wyłącznie młode kobiety. Nosicielki stroju wydawały się więc być wyłącznymi strażniczkami tego historycznego kostiumu i zostały w ten sposób postawione na poziomie jedynych przekazicielek i gwarantek tradycji. Popularyzacja stroju ludowego poprzez te zdjęcia pozbawiona była jednakże już pod koniec XIX wieku realnego podłoża: bo to przede wszystkim właśnie młode kobiety unikały noszenia stroju. Im bardziej jednak stroje ludowe znikały z szaf, tym bardziej urastały one do symbolu "zagrożonych, ale idealizowanych wartości życiowych". Środkiem do tego celu było estetyczne przewartościowanie motywu. Po II wojnie światowej uciekinierzy i wypędzeni z Pomorza ukształtowali na podstawie ilustracji i wspomnień "stare miejsca" na nowo. Historyzujące spojrzenie wstecz i folkloryzujące upamiętnianie, m.in. stroju pyrzyckiego, stawały się przesłanką do nadania sensu ich nowemu, często jako obce pojmowanemu, otoczeniu. Niezależnie od przedstawionych powyżej przełomów, ugruntowywuje się więc wizualna kontynuacja, a historia pisana jest dwutorowo. Z punktu widzenia autora, taki westymentarny model stroju pyrzyckiego predystynuje go, aby ignorując historyczne wydarzenia po 1945 roku podkreślić jego hegemonialność. W ten sposób, na gruncie wymuszonego geograficznego dystansu, przedstawia się to minione "własne" jako jedynie prawdziwą formę kulturową dawnych niemieckich, a dzisiaj polskich terenów. Do spisu treści Copyright © 2004 by Bundesinstitut für Kultur und Geschichte der Deutschen im östlichen Europa (BKGE) and the author, all rights reserved. This work may be copied for non-profit educational use if proper credit is given to the author and BKGE. For other permission, please contact bkge@uni-oldenburg.de URL zur Zitation dieses Beitrages: https://www.bkge.de/8035.html Stand:
23.05.2005 |
 | ||
 |
||||
Online-Publikation: Weizackertracht 
Inhalt 